ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αναπληρωτής Διευθυντής 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας / Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών / Μετεκπαιδευθείς εις Royal Brompton Hospital / Imperial College University, St Thomas Hospital, London, UK / Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Kλινικής Ανοσολογίας / Επιστημονικός συνεργάτης του Δ.Θ.Κ.Α.Υγεία

Ιατρείο: Αγίου Τρύφωνος 3 & Γούναρη 41, Άνω Γλυφάδα 

ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΕ ΤΡΟΦΕΣ

Η τροφική αλλεργία είναι ίσως το πιο «παρεξηγημένο» αλλεργιολογικό θέμα. Αυτό συμβαίνει, διότι εκτιμάται με λάθος τρόπο πολύ συχνά. Πιο συγκεκριμένα, υπερεκτιμάται, αλλά και υποτιμάται ταυτόχρονα.

Μύθοι και πραγματικότητα

Συχνά οι ασθενείς βιάζονται να αποκλείσουν κάποια τροφή ως πιθανό αίτιο, διότι την έχουν δοκιμάσει πολλές φορές στο παρελθόν.

Είναι πολύ σύνηθες το φαινόμενο ένας ασθενής να παίρνει πρωτοβουλία να δοκιμάσει μόνος του εκ νέου μια τροφή, την οποία στο παρελθόν έχει θεωρήσει ο ίδιος ως αιτία αλλεργικής αντίδρασης. Αυτό τις περισσότερες φορές συμβαίνει, διότι ο ασθενής θεωρεί ότι η τροφική αλλεργία είναι δοσοεξαρτώμενη και συνεπώς είναι ασφαλής εκτιθέμενος σε μικροποσότητες της ύποπτης τροφής. Όμως σε πολλές περιπτώσεις αρκούν ψήγματα της τροφής για να προκαλέσουν σοβαρή αντίδραση.

Ένας άλλος μύθος είναι ο περίφημος συνδυασμός των τροφών. Πολλές φορές, οι ασθενείς θεωρούν ότι εμφάνισαν μια αντίδραση, διότι εκτέθηκαν σε κάποιες τροφές ταυτόχρονα, ενώ αν αυτό συνέβαινε διακριτά, μεμονωμένα δεν θα υπήρχε αντίδραση. Είναι λάθος, πάντα μια τροφή φταίει.

Τα τεστ γίνονται σε ειδικά εκχυλίσματα αλλεργιογόνων

Επίσης, πολλές φορές ασθενείς με χρόνια κνίδωση ή ατοπική δερματίτιδα «βαφτίζουν» χωρίς λόγο τροφές ως αλλεργιογόνες, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στον αλλεργιολόγο φανερά ταλαιπωρημένοι από εξαντλητικές και αναίτιες δίαιτες.

Συχνά οι ασθενείς βιάζονται να αποκλείσουν κάποια τροφή ως πιθανό αίτιο, διότι την έχουν ξαναδοκιμάσει: «Δεν μπορεί να είναι το ροδάκινο, έχω ξαναφάει….» χωρίς να γνωρίζουν ότι αυτό το γεγονός, η επανέκθεση, είναι προϋπόθεση της αλλεργίας.

Η Διάγνωση

Η πρόκληση σε τροφικό αλλεργιογόνο δε γίνεται ποτέ για να επιβεβαιώσουμε μια τροφική αλλεργία παρά μόνο για να αποκλείσουμε και αποτελεί το “gold standard” της διάγνωσης της τροφικής αλλεργίας

Η διαγνωστική προσέγγιση της τροφικής αλλεργίας γίνεται πρώτα από όλα με ένα λεπτομερές ιστορικό. Η κλινική εικόνα, ο χρόνος έναρξης, η διάρκεια, η επαναληψιμότητα είναι στοιχεία απαραίτητα στην εκτίμηση του περιστατικού. Η διενέργεια των test γίνεται τόσο με εκχυλίσματα (skin prick) όσο και με αυτές καθαυτές τις τροφές (prick to prick). O έλεγχος υποστηρίζεται με εξετάσεις αίματος και ολοκληρώνεται με πρόκληση του ασθενούς στο τροφικό αλλεργιογόνο εφόσον ο έλεγχος είναι αρνητικός: έκθεση του ασθενούς με βάση συγκεκριμένο πρωτόκολλο στην ύποπτη τροφή, υπό στενή ιατρική παρακολούθηση. Η πρόκληση σε τροφικό αλλεργιογόνο δε γίνεται ποτέ για να επιβεβαιώσουμε μια τροφική αλλεργία παρά μόνο για να αποκλείσουμε και αποτελεί το “gold standard” της διάγνωσης της τροφικής αλλεργίας.

Τα Συμπτώματα

Η τροφική αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί ως μια απλή κνίδωση μπορεί ως ένα βαρύ αναφυλακτικό σοκ. Είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να εμφανίσει πολύ βαρύτερη εικόνα σε επανέκθεση του στον αιτιολογικό παράγοντα. Μια συχνή κλινική εικόνα είναι αυτή του oral syndrome, η οποία εκδηλώνεται ως συμπτωματολογία από τα χείλη τη στοματική κοιλότητα, το φάρυγγα και η οποία χαρακτηρίζεται από παράλληλη αλλεργία σε γύρεις και η οποία εκδηλώνεται με αναπνευστική αλλεργία.

 

Η Τροφική Δυσανεξία

Σε περιπτώσεις που είναι αμφίβολο μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι ίδιες οι τροφές (prick to prick)

Ένα δημοφιλές θέμα είναι αυτό της τροφικής δυσανεξίας. Η τροφική δυσανεξία είναι μια αντίδραση μη ανοσολογική και κατά συνέπεια μη επικίνδυνη πλην όμως ιδιαίτερα ενοχλητική. Η συμπτωματολογία αφορά σε συμπτώματα από το πεπτικό. Η διάγνωση τίθεται εξ' αποκλεισμού και δεν είναι δυνατόν να ποσοτικοποιηθεί, αφού είναι προφανές ότι δεν υφίσταται αντίστοιχο μέτρο. Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Είναι επικίνδυνο για τον ασθενή μια αντίδραση σε τροφή να χαρακτηρίζεται ως τροφική δυσανεξία χωρίς να έχει αποκλεισθεί η τροφική αλλεργία.

Η Αντιμετώπιση τροφικής αλλεργίας

Η αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι η αποφυγή. Πολλές φορές αυτό είναι εύκολο, άλλες είναι δύσκολο. Για παράδειγμα η αποφυγή του γάλακτος ή του αυγού από έναν ενήλικα είναι σχεδόν αδύνατη, ευτυχώς όμως όχι συχνή. Αν και υπάρχουν και αντίθετες απόψεις με ευσταθή και σεβαστά επιχειρήματα, η γνώμη του γράφοντος είναι ότι ο ασθενής με τροφική αλλεργία πρέπει να φέρει set αντιμετώπισης αφού είναι δυνατόν να εκτεθεί κατά λάθος στην επικίνδυνη τροφή. Ο κυριότερος λόγος είναι τα φαινόμενα της διασταυρούμενης ευαισθησίας και της επιμόλυνσης. Το πρώτο έχει να κάνει με κοινές χημικές δομές σε τροφές (π.χ γάλα αγελάδας και κατσικίσιο γάλα), ενώ το δεύτερο με την πιθανότητα σε μια τροφή να βρίσκονται μικροποσότητες της άλλης (π.χ στους ξηρούς καρπούς)

Η αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι η αποφυγή

Η φυσική πορεία της τροφικής αλλεργίας έχει ιδιαιτερότητες. Σε άλλες τροφές αυτοπεριορίζεται (γάλα, αυγό σε παιδιά) σε άλλες συνήθως παραμένει. Η προσπάθεια ανοσοθεραπείας (απευαισθητοποίησης) σε τροφικά αλλεργιογόνα είναι στην αρχή της, όμως, ελπίζουμε ότι μελλοντικά θα μπορεί να εφαρμοσθεί ανακουφίζοντας πολλούς ασθενείς.

Footer logos 1
Footer logos 2
Footer logos 3